YAĞMUR ve FRANSIZCA ~ Haydar ERGÜLEN

YAĞMUR ve FRANSIZCA
1.
Eski arkadaşlıklar resimliydi
‘canım arkadaşıma cansız hatıra’
fotoğraflar siyah-beyaz, hatırası derindi
bir gözü tenhaydı Şahin’in bir gözü kalabalık
arkadaşı gibi gözü var mı insanın
nasıl olsa dünyaya aynı gözle bakacaktık
Ben senin tenha gözün olacaktım hem
tek başıma en kalabalık arkadaşın
yarım bir çocuk olarak beni
bu dünyaya erkenden bırakmasaydın
2.
İnsan arkadaşına benzer
ve iyidir benzemesi
arkadaşlığın da eski bir şehre
hele usul sesliyse şehir, trenler de
bölmemişse henüz arkadaşlığın sesini
Ben benzemenin iyi olduğu şehirlerden
yani benzediğim ne varsa eskiden
yavaş akan bir şehir, sakin kitaplar,
su aziz ve biz büyüdükçe yeşil
bir nehir, kuşları bile dalında yerli
bir şehirden birden kanatsız uçtum
kayıp ikizlerle dolu bir şehre düştüm
baktım herkes benzersizin peşinde
herkes kayıp arayan yok kendini
anladım beyhûdeymiş benzerimi aramak
eski arkadaşlıkların payına bir damla bile
gözyaşının düşmediği şehirde
3.
Biz iki çocuktuk, şimdi çok eski
isimler gibi hatırda dursa da dile gelmeyen
şiirler gibi kimse anlamayacaktı zaten
bizim birbirimizden ne anladığımızı
Biz iki çocuktuk ve kelimeler
yeniydi, dilimizi yakıyordu,
büyüktü, çocuk ruhumuzu dağlıyordu
sokaktan nereye kaçsak
filmlere, kitaplara, evlere
gözün suçu hızla ağırlaşıyordu
Biz iki çocuktuk, iki arkadaş
birbirimizden başka kahramanımız yoktu
gözlerimiz arkadaşlıkla dolu dolu
çıkıyorduk filmlerden, romanlardan da
sessizce yürüyorduk birbirimize çıkan
içimizdeki en uzun yolu
4.
Biz iki çocuktuk gülün gözünde
kim daha çok yağacak! Nefes nefese,
Fransızca karatahtada rouge et noir, pencerede
Türkçe bir bulut öyle mavi öyle saf
ikimizin de aklında gülden aferin almak
aferin çocuklar, aferin sevinçli bulut
böyle derdi Gazi Eğitim’den Gül hoca:
Dil bir buluttur, yağdıkça şiir olur…
Bu şiiri yazarsam sanki o bulutun gözlerinden
yaşlar boşanacak gibi mutluluk ve kederden
sanki, sanki diye bir mevsimmiş anılar
gibi diye bir günmüş çocuk ömrümüz
birbirine baka baka mavi iki bulutmuşuz da biz
çıkmazmış ikimizden mavi bir yağmur
ve mavi bir umutsuzluktan kararırmış hayatımızdaki gül
kararmış bir gül yağmurda heves bırakmaz
heves yarım kalırsa mavi de yarım
yağmur yarım kalırsa Fransızca da yarım
iki çocuktan hangi bahçeye kalsa gül yarım
yarım gülden kalan şiir başka gülde açılmaz
5.
“Kimsenin gözlerinde böyle bir kalp görmedim
aradım da bir daha kimsede o kadar
göz o kadar siyah ve öyle bordo
bir gül ki yarısı bile kelimeleri yakar
o kelimeler ki söylenmemiştir daha
ve şımartmamıştır bir şiiri henüz
çünkü ben bir buluttum öldüğümde
yağmur olacak kadar kelime yoktu elimde
yazda haylaz, güzde gazel, yolda avare
değildi bize benzerdi kelimelerimiz
aynı evdeydik sanki, kelimeler de annemiz
Dünya gurbetinden dönenler söylüyor şimdi
arkadaşım yağmur olmuş: unutulmamak ne iyi
ve ne güzel Türkçe gibi mavi bir şiir yazmak,
yağmurda bir gülü Fransızca hatırlamak
Il pleu sur la rose… sur la rose… rose…
İki bulut bir gül olduk hemen dağıldık
bulut öldü, gül karardı, yağmuru bıraktık
yapayalnız gurbete, bilmem bu zalimliği
yağmura nasıl yaptık: ona kaldı yarım
bıraktığımız her şeyden yarım hatıra,
yarım gül, yarım şiir ve yarım arkadaşlık…”
6.
Yağmur gibi Fransızca konuşacaktık
bulut gibi Türkçe ağlayacaktık
biz, iki çocuk kalacaktık, büyürsek
dokunur diye gözlerimiz o güle
Konuşmadık
ağlamadık
dokunmadık
biz, iki çocuk…
Kalmadık!
7.
Keşke burada olsaydın
keşke burada olsaydım

Haydar ERGÜLEN

GURBET KUŞLARI ~ Haydar ERGÜLEN

Tablo, by Justyna Kopania

GURBET KUŞLARI

-Erkut Tanrıseven’e, ilkgençliğimize

Çocuk Anadolu’dan böyle güvercin çıkmamıştır daha

yalnızlığın üstüne böyle şiir kanatlanmamıştır

böyle göz dökülmemiştir gurbet sürmelisine

böyle yağmur da inmemiştir kimsenin gözlerine

İyilik kanatlarının üstüne olsun, gelmişsin

şu uzun taşradan gölgesi bile yorulur bazen

yorgunsun da biraz daha yorulmaya gelmişsin

akşamlar efendidir, birbirine benzer deyip gelmişsin

dalgınlığından mı ne bir an çıkıp gelmişsin

kim kimse demeden bir de çağrılmadan gelmişsin

-ben miydim önce gelen başkası diye bir yanlış adrese

kimi sorduysam kendine başkasını gösterdi

bildim bilmediğimi de, başkası bile değilmişim kendime-

sen de gelecekmişsin kimin yerine ayrıldıysan kendinden

gelecektin elbette ve kime

benzeyecektin biz dururken

dalgın mısın, üzülme, bir yanlışlık olacaktın nasılsa

dalgınlık yalnızlığa benzer sanki çoğala çoğala

ve kara bir şaşkınlık gibi başkasının toprağında

çırpına çırpına-boşuna, mavi başkasının toprağıdır

bizse toprağımız olan göğü yitirmişiz gibi

geldik başkasının mavisine

Sen de öyle gelmişsin

geç de sayılmazsın erken de

ikisine de yetişilir nasılsa sonunda

yetişmişsin, hem zaman senin değil burada

hem zamanda bir yerin de olmayacak burada

ister aç ister katla kanatların gibisin

kanatlarından başka bir evin de yok burada

kanatların kadar açık bu göğün altında

Gurbet açık zamanda bir deniz

hadi misafir sayalım kendimizi onun vapurunda

hem eski turnalar gibiyiz hala

kendi kanatlarına misafir

hem saklana saklana yenisi yok sözler gibiyiz

bizden başka misafiri de yok ama

yine de yolcu gibi davranır bu deniz insana

gurbetten bir kuş mu gelmiş şehir uyuyor

senin kanatlarınla uyanacak şehir bu değil

güvercinin denizi geçtiği şiir bu değil

Deniz ökse, vapur avcı görünür

çocuk Anadolu’nun kara donlu güvercinine

senden sonra da bilmem ki çocuk mu Anadolu

son güvercinini yitirmiş de hala demli uykuda

kasabaların horladığı vakitsiz uykularda

uykusu sarışın, şiiri bun bir Turgut Uyar kalmadı

Cemal Süreya da yok ki bir abi arasan burada

sana çok uzun bir öğlesonuydu Turgut Uyar

sıkıntısını mı kıskanırdın: Şu kasaba bir içine baksa

sen kanatlarını toplayıp otursan da coğrafya uçsa

sınıftan! Dul coğrafya gidecek evi mi vardı

Turgut Uyar’ ın tozlu şiirinden başka?

Kederliyim, gölgesinin terk ettiği bir kasaba kadar yorgunum, kanatları

gurbette bir güvercin gibiyim

senin yerineyim, sıkıntını yazmak kaldı bana

Bugün paçalı bir güvercin gördüm

çocuk Anadolu böyle avunamaz bir daha

bilmem ki nesiyim o güvercinin

artık nereye uçsa göğü benim içimdir

nereye konsa o güvercinin yerlisiyim

“San Marko meydanında dost olduğum güvercin”

ilk seninle tanıdıydım Oktay Rifat’ı

o şiiri uçurduğu gökyüzü şimdi boş

yeni bir gökyüzü kurulmuş şimdi öyle diyorlar

“milyon güvercin içinde” eskisi kayıp Ankara

bizi ne zaman seveceksin eskisi gibi bir daha

çocuk Anadolu gibiydin, şarkı gibiydin öyle

ümidimiz gibiydin birlikte hiç büyümemeye

uzun bir iyilik gibiydin, bir ‘Anakaraydın hepimize

seni unuta unuta büyümek bile hatırlamak gibiydi

durup durup insanları sanki kendilerinden çok

sevdiğimiz yılları hatırlamak gibiydi, yalnızca

bunu hatırlıyorum senden artık insanları değil

insanları hatırlatacak hiçbir şey kalmadı son zamanlarda

Hem olmasın da artık insanları hatırlatacak hiçbir şey

insanları insanlarla hatırlamadıktan sonra

kasabaları güvercinlerle, trenleri turnalarla

ve anılan şehirlerle hatırlamadıktan sonra

hayvanların suçu yok bunda, şehirlerin suçu yok

evlerin de suçu yok bana kalırsa

galiba her şey yerli yerinde de insanlar ortalık

eskiymiş, bir dostu bulamasak gölgesini arardık

şimdi gölgeler de insanlara benziyor

yarısı karanlık, yarısı kiralık

herkes içinde üç-beş yalnız besliyor

herkesin gözü başkasının yalnızlığında

bir ‘çıt’ yeterdi oysa bir insanla

bir ‘çıt’, açılıp kapanmaya

şimdi herkesin ortasında

şimdi bir insanın ortasında

çat çat çat

çarpışan üç-beş yalnız

üç-beş yaralısı var herkesin hayatında

ve yalnızca bir cümlesi:

Biz çok yalnızdık!

Ve galiba yalnızlığın bol gelmesinden

içimizdeki bu kalabalık

öyle korktuk ki yalnızlığımızdan

kimseye bırakmadık!

Bugün bir güvercin gördüm şehirde

bugün bir güvercin şiirden içeri

‘Avunulmazı getir’di bana hiç avunması

yoktu gönlümün, ne güvercin ne turna

tenha bir sokak itiydim olsa olsa

tekmelenmiş yaşlı bir kedi biraz da

geçtim insan hastanelerinden geçtim

insan evlerinden kimseye yetişemedim

dilde kardeşlik vardı da bir kanatlık

yer yoktu kimsenin kalbinde konacak

sustum: “Çocuk Anadolu’dan uçtum iyidir

çocukları bizim Anadolu’nun” dedikçe sen,

nasıl ezber eder kardeşliği,diyemedim,

ruhtan sökün etmeyen dil nasıl?

İçinde bile kimsesi yoktu onun

bir kendisi kalmış bir de kimsesi

gibi gelip şiire konan şu gurbet kuşunun

kimsesi sen olursun Erkut diye

ister gama say onu ister şiire

On Dakika Ara

Gurbet Kuşları / Orhan Kemal’ in aynı adlı romanından Halit Refiğ’ in çektiği film

Sonsuzluk ve Bir Gün, sayı: 1

Haydar ERGÜLEN

YARIN GECE ~ Haydar ERGÜLEN

YARIN GECE
Yarın gece gideceğim bu kentten
Bir ırmağa yolcuyum sular çekiyor beni
Yüreğimden başka taşıyacak yüküm yok
Sayılmazsa göğsümden düşen kuş ölüleri
Sözüm yok işte yüzüm işte akşam
Sesimde anıların sessizliği
İçimde acıyla yürüyorum yolları
Çoktandır yolumu ayırdığım bu kentten
Yorulsam da bir daha binmem o trenlere
Kimse karşılamasın istasyonlarda beni
Kuşsuz bir kent gizli uzayan saçlarımda
Aşktan ve anılardan bir avuç külüm şimdi
Ardımda usulca akan küçücük sular
Bir onlar uğurluyor varacağım ırmağa
Sözüm yok işte yüzüm işte akşam
Sesimde anıların sessizliği
Sonunda bir soru gibi kaldım yine kendimle
Kentin kırık aynasında eksildikçe düşlerim
Söyle benim ömrüm bu kente uğradı mı
Sahi ben hiç ömrümü kendime yaşadım mı

Haydar ERGÜLEN