Pablo Neruda / Adada Gece

Adada Gece

Bütün gece seninle yattım

denizin yakınında, adada.

Yabanıl ve uysaldın sevinçle uyku arasında,

ateşle su arasında.

Belki çok geç

birleşti düşlerimiz

dorukta ya da dipte,

aynı rüzgârla kımıldayan dallar gibi yukarıda,

birbirine dokunan kızıl kökler gibi aşağıda.

Belki ayrıldı düşün

benimkinden

ve aradı beni

önce olduğu gibi

karanlık denizde,

sen henüz kendin değilken,

ben farkında değilken senin

yelken açmış geçiyordum yanından,

ve gözlerin aradı

şimdi sana cömertçe verdiğimi

- ekmeği, şarabı, aşkı ve yabansılığı -

çünkü hayatımın armağanlarını

beklemiş kadehsin sen.

Seninle yattım

bütün gece,

karanlık toprak dönerken

yaşayanlarla ve ölülerle,

ve ansızın uyandığımda,

henüz tam karanlık değilken,

kaydı elim belinde.

Ne gece ne de uyku

ayırabilirdi bizi.

Seninle yattım,

ve uyandığımda, ve ağzın

kurtulduğunda düşünden,

verdi bana toprağın lezzetini,

deniz suyundan, yosundan,

hayatının derinliğinden,

ve aldım öpüşünü,

sabah kızıllığıyla ıslanmış,

bizi çevreleyen denizden

bana gelmiş.

Pablo Neruda / Kaptanın Dizeleri

UNUTMAK YOK ~ Pablo Neruda

U N U T M A K  Y O K

Nerelerdeydin diye sorarsan
"Hep eskisi gibi", diyeceğim.

Toprağı örten taşlardan söz edeceğim,
sürdükçe kendini harcayan ırmaktan

Ben yalnız kuşların yitirdiklerini bilirim,
gerilerde kalan denizi bilirim,
bir de ağlayan ablamı

Neden ayrı adlarla anılıyor ülkeler,
neden günler yeni günleri izliyor?
Neden koyu bir gece birikiyor ağızda?

Neden ölüler?

Nereden geliyorsun diye sorarsan,
bölük pörçük kelimelerle konuşmak zorundayım,
ağzı zehir gibi yakan araçlarla,
çoğu çürümeye yüz tutmuş hayvanlarla
ve avutamadığım yüreğimle.

Andaç değil yanımızda götürdüklerimiz,
unutuşta uyuklayan sarımsı kumru değil,
yaşlarla kaplı yüzler, boğazımıza yapışan eller
ve yapraklardan sıyrılan şey:
aşınmış bir günün karanlığı,
acıyı kanımızda tatmış bir günün

İşte menekşeler, işte kırlangıçlar,
bize sevinç veren ne varsa,
geçici ve küçük duyarlıkların yan yana göründüğü
süslü kartpostallarda.

Ama bu sınırın ötesine geçmeliyim,
dişlemeliyim sessizliğin çevresindeki kabuğu,
ne karşılık vereceğimi bilemem:

öyle çok ki ölüler,
ve öyle çok ki al güneşle yarılmış hendekler,
ve öyle çok ki gemilere vuran miğferler,
ve öyle çok ki öpüşlerle kilitli eller

ve öyle çok ki unutmak istediklerim.

P a b l o  N e r u d a

ATLAR ~ Pablo NERUDA

ATLAR

Pencereden atları gördüm.

Berlin’deydim, kıştı. Işık

Işıksızdı, gökyüzü yoktu gökyüzünde.

Havanın aklığı ıslak bir ekmek gibi.

Ve penceremden boş bir sirk

Kışın dişleriyle kemirilmiş.

Ansızın bir adamın yedeğinde

On at göründü sislerin içinden

Çıkarken titremediler, ateş gibi,

O saate kadar bomboş olan

Evreni doldurdular gözlerimde. Görkemli, yangınlı

Uzun bacaklı on tanrı gibiydiler,

Yeleleri tuzun düşlerini andırıyordu.

Portakaldan ve evrenlerdendi sağrıları.

Baldı derileri, amber, yangın.

Boyunları gururun taşlarından

Oyulmuş kulelerdi,

Ve kızgın gözlerine güçlü bir dirim

Eğilmişti bir tutuklu gibi.

Ve orada sessizlikte, ortasında

Günün, kirli ve dağınık kışın

Haşarı atlar kan,

Uyum ve yaşamın kışkırtıcı gömüleriydiler.

Baktım, baktım ve yeniden yaşadım:

Kaynağın, altın dansın, gökyüzünün,

Güzellikte yaşayan ateşin

Orada olduğunu bilmeden.

O kapanık Berlin kışını unuttum.

Ama atların ışığını unutmam.

 

Pablo NERUDA

BİR SÜRÜ AD ~ Pablo NERUDA

BİR SÜRÜ AD

Pazartesiler karışmış Salılara

ve hafta bütün bir yılla:

kesemez zamanı

bezgin makaslarınız sizin

ve günün bütün adları

yıkanıp gider gecenin sularıyla.

Kimse ben Pedro’yum diyemez,

Rosa değil, Maria değil kimse,

ya tozuz, ya kumuz hepimiz,

hepimiz yağmuruz yağmur altında.

Venezuelalardan söz ettiler bana,

Paraguaylardan, Şililerden,

bir şey anlamıyorum dediklerinden:

yeryüzünün derisini biliyorum yalnız

ve onun adsız olduğunu.

Kökler arasında yaşarken

çiçeklerden daha zevk duyduydum,

çan gibi çalardı

ne zaman bir taşla konuşsam.

Çok uzundur kış boyu

sürüp giden bahar:

zaman kaybetmiş ayakkabılarını:

bir yıl dört yüzyıl eder.

Uyurken beni her gece

nasıl çağırırlar ya da çağırmazlar?

Ben ben değilsem uykuda

uyanınca peki kimim ben?

Diyorum, güçbela

ayak bastığımız şu yaşamda,

gelelim yeni doğmuş gibi,

doldurmayalım ağzımızı,

bir sürü belli belirsiz adla

bir sürü kasvetli resmiyet

bir sürü cafcaflı kelam

senindiyle benimdiyle

bir sürü kağıt imzalamakla.

Her şeyi karıştıran bir kafam var benim,

birleştirip hayat veren

içiçe sokan, soyan,

ta ki dünyanın ışığı

okyanusun birliğine varsın,

bir esirgemez bütünlüğe,

bir çatırdayan miskokuya.

Pablo NERUDA

İMGE ~ Pablo NERUDA

İMGE

Bir kadının ismini saklıyorum

sadece hatırlıyorum kilitli olduğunu: Bir kutuda

ve şimdi ve sonra paslı ve çürük piyanolar gibi gıcırdayan

heceleri seçiyorum:

Birazdan ağaçlar çıkacak ortaya ve sonra yağmur,

yaseminler, gövdesi olmayan uzun, kayıp

bir kadının mağrur kurdelası,

sakin bir gölge gibi zamanın içinde boğulmuş:

Oradan geliyor gözleri kömür gibi.

Bununla beraber, bir çözülme var

güzel kokusu ölümün, gömülü bataryalar

ya da sadece başka hayatlar arasında bir hayat.

Yüzümüzü sadece berraklığa çevirmek

iyi gibi gözüküyor:

Kaybolmuş gençliğimizin

yağan yağmurunun nabzını duymak için,

fırıldanmak için bir çemberde

ve cennette haykırmak için.

yaşamlarımız için zamanım olmamasına üzülüyorum.

En küçük ayrıntılar için bile, bir trenin

kompartımanında unutulmuş bir armağan,

bir yatak odasında

ya da bir meyhanede,

yağmurda bırakılmış bir şemsiye gibi:

Belki de ani bir denizin uyumu gibi konuşan

anlaşılmaz dudaklar var,

yolda önemsiz bir anda.

Bu yüzden, irene ya da Rose, Mary ya da Leonore,

boş kutular, kitapların arasındaki kuru çiçekler,

yalnız köşelerinden çağırıyorlar

ve açmak zorundayız biz, sessiz birini duymak için,

görmek için varolmayan şeyleri.

Pablo NERUDA

TEMBELLER ~ Pablo NERUDA

TEMBELLER

Hangi akla uydular, hangi akla

Ne geçti ellerine üstelik

Ay’a uzay gemileri atmakla?

Bulurlar mı umduklarını sanki

Güzelim göklerin canına okumakla

Oysa olgun çağında üzümlerin

Toprağın karnında can bulur şarabın kanı

Denizlerle sıradağlar arasında

Şili’de şimdi kirazlar oynaşır

Esmer, gizemli kızlar türkü çığırır

Bir akarsu yalazlanır gitarlarda

Yaratır buğdayın mucizesini

Güneş, kapılara bir dokunmakla

İlk yudumu al’dır şarabın

Tatlıdır alyanak bir çocuk kadar

İkincisi güçlü yapar adamı

Gemici türkülerince güçlü yapar

Üçüncüsü bir kırmızı zümrüttür

Hem ateş, hem gelincik birarada

Evimin hem toprağı, hem denizi var

Kocaman kocaman gözleri kadınımın

İri yaban fındıklarını andıran.

Gece inince, deniz usulca

Giyinir yeşiller, beyazlar

Ayışığı köpüklere vurur da

Deniz yeşili kızlar gibi düş kurar

Evrenin böylesi nerde var?

Pablo NERUDA

Alberto Rojas Jiménez Geliyor Uçarak - Pablo NERUDA

Alberto Rojas Jiménez Geliyor Uçarak

Korkutan kanatların arasından, arasından gecelerin,

manolyaların arasından, arasından telgrafların,

Güney’in rüzgârı arasından ve denizle ıslanmış Batı’dan,

geliyorsun uçarak.

Mezarların altından, altından külün,

donmuş salyangozların altından,

en son yeraltı sularının altından,

geliyorsun uçarak.

Daha da derinde, boğulmuş kızların arasında

ve kör bitkilerin arasında, çözülmüş balıkların 

daha da derininde, bulutların arasında yeniden,

geliyorsun uçarak.

Kanla kemiklerin ötesinde,

ötesinde ekmeğin, şarabın ötesinde,

ötesinde ateşin,

geliyorsun uçarak.

Sirkenin ve ölümün ötesinde,

arasında çürümenin ve menekşelerin,

göksel sesinle ve ıslak ayakkabılarınla,

geliyorsun uçarak.

Elçilerin ve eczanelerin üstünden,

ve tekerin, ve avukatların, ve gemilerin,

ve yeni çekilmiş kırmızı dişlerin,

geliyorsun uçarak.

İri kadınların geniş elleriyle

saçlarını çözüp tarağı düşürdüğü

çökmüş çatılı kentlerin üstünden,

geliyorsun uçarak.

Şarabın sessizlikte loş, bulanık ellerle

kızılca bir ağaçtan yavaş ellerle

olgunlaşacağı mahzenleri geçerek,

geliyorsun uçarak.

Yitik havacıların arasından,

kanallar ve gölgeler boyunca,

gömülmüş zambaklar yanında,

geliyorsun uçarak.

Acı renkli şişelerin arasından,

anason ve bela çemberleri arasından,

ellerin yukarda ve ağlayarak,

geliyorsun uçarak.

Diş hekimleri ve toplantılar üstünden,

sinemaların ve tünellerin ve kulakların üstünden,

yeni bir takım elbiseyle ve sönmüş gözlerle,

geliyorsun uçarak.

Ölümünün yağmuru yağarken

tayfaların yolunu yitirdiği

duvarsız mezarının üstünden,

geliyorsun uçarak.

Boşanırken yağmur parmaklarından,

boşanırken yağmur kemiklerinden,

düşerken iliğin ve gülüşün,

geliyorsun uçarak.

Eriyip gittiğin taşlar üstünden,

aceleyle kışa doğru, zamana doğru,

yüreğin düşerken damlalarda,

geliyorsun uçarak.

Çimentoyla ve kara katip yürekleriyle,

ve hiddetli atlının kemikleriyle

çevrilmiş olan, sen değilsin oradaki,

geliyorsun uçarak.

Ey deniz gelinciği, ey benim soyum,

ey arılarla giyinmiş gitarcı,

saçındaki bütün bu gölgeyle yanlış bu:

geliyorsun uçarak.

Seni kovalayan bütün bu gölgeyle yanlış bu,

onca ölü kırlangıçlarla yanlış bu,

onca sızlanmayla kararmış toprakla:

geliyorsun uçarak.

Valparaíso’nun kara rüzgârı

dağıtıyor kömürden ve köpükten kanatlarını

geçip gittiğin göğü süpürmek için,

geliyorsun uçarak.

Vapurlar var, ve ölü denizin soğuğu,

ve kaval sesleri, ve aylar, ve bir koku

sabah yağmurundan ve kirli balıklardan:

geliyorsun uçarak.

Rom var, sen ve ben, ve benim ağlayan ruhum,

ve hiç kimse, ve hiçbir şey, çatlamış basamaklarıyla

bir merdiven yalnızca, ve bir şemsiye:

geliyorsun uçarak.

Orada uzanıyor deniz. Geceleri gidiyorum ve dinliyorum

deniz altından uçarak gelişini, yapyalnız,

bende şenelmiş deniz altı karartılı:

geliyorsun uçarak.

Duyuyorum kanatlarını ve senin sakin uçuşunu,

ve ölü suların sana çarpışını

kör ve ıslak güvercinler gibi:

geliyorsun uçarak.

Geliyorsun uçarak, terk edilmiş, yalnız,

ölüler arasında tek, her zaman yalnız,

geliyorsun uçarak gölgesiz ve adsız,

şekersiz, ağızsız, gülsüz,

geliyorsun uçarak.

Pablo NERUDA

”Yeryüzünde İkinci Konaklama”

Çeviri: İsmail Aksoy

Çevirmen notu: Alberto Rojas Jiménez 1900-1934 yılları arasında yaşamış, Neruda’nın arkadaşı Şilili bir şairdi. Züppelik derecesinde şık giyimliydi. En büyük hobilerinden biri, İspanyol şair Miguel de Unamuno’dan öğrendiği şekilde kağıttan kuşlar yapmaktı. 1930 yılında yayınlanmış “Chilenos en París” (”Paris’teki Şilililer”) adlı bir şiir kitabı bulunmaktadır. Paris’te yaşadığı dönemde Chagall’ın tablolarına özenerek yaptığı bazı resim çalışmaları da bulunmaktadır.

Pablo NERUDA "Kuşlar Sanatı"

UÇUŞ..

Siper edip elimi

yükseklerdeki uçuşu izliyorum :

gökyüzünün onuru, kuş

kat ediyor

saydamlığı, günü kirletmeden.

Yol alıyor batıya, yükselerek

yavaştan çıplak maviye doğru :

bütün gökyüzü kulesi onun

ve dünya onun devinimiyle temizleniyor.

Yabanıl kuş

kan arıyorsa da boşluğun gülünde,

bir oku andırıyor,

bir çiçeği uçup giden ,

kanatları ışıkta

havayla kaynaşıyor, saflıkla.

Ey tüyler, yönelmiş giden

ne ağaçlara, ne çimenliğe, ne dövüşe

ne gaddar toprağa

ne de terli işliklere,

ama fethetmeye

saydam meyveyi!

Selamlıyorum gök dansını

martıların, yağmurkuşlarının

kardan kostümlerini giymiş ,

sürekli davet almış gibi

katılıyorum

onların hızına, dinginliğine

karın durmasına ve telaşına.

Uçan ne varsa içimde, apaçık görünüyor

şu kanatların gezgin eşitliğinde.

Ey, eşlik eden rüzgar

siyah akbabanın sisteki demir uçuşuna!

Islık çalan rüzgar, kahramanı

ve onun ölümcül palasını yerinden eden:

bir zırh gibi korursun

haşin uçuşun dokunuşunu

yinelersin gökyüzünde gözdağını onun

her şey yeniden mavi oluncaya dek.

Bir okun uçuşu

her kırlangıcın görevi,

bülbülün sonatıyla uçuşu

papağanın ve gösterişli giysisinin!

Aynada uçuşan sinekkuşları,

karıştırıyor kırmızı zümrütleri

ve sarsıyor keklik

çiyler arasında uçarak

yeşil ruhunu nanenin.

Ben ki öğrendim uçmayı her uçuşuyla

o saf öğretmenlerin

ormanda, denizde, sarp geçitlerde,

kumdaki sırtımda,

rüyalarda,

kaldım burada, bağlanmış

köklere,

manyetik anaya, toprağa ,

aldatıp kendimi ve uçarak

yalnızca içimden,

tek başıma, karanlıkta.

Ölür bitki, gömülür yeniden,

toprağa döner insanın ayakları,

yalnızca kanatlar kaçar ölümden.

Kristal bir küredir dünya,

uçmazsa insan yitirir yolunu:

saydamlığı kavrayamaz.

Bu yüzden açıklıyorum

kuşatılmamış berraklığı,

ben ki kuşlardan öğrendim

tutkulu umudu

kesinliği ve gerçeğin uçuşunu.

Pablo NERUDA

"Kuşlar Sanatı"

çeviri: Erdal Alova