ADEJDA MANDELSTAM' IN OSSİP MANDELSTAM' A SON MEKTUBU - Özdemir İNCE

ADEJDA MANDELSTAM' IN OSSİP MANDELSTAM' A SON MEKTUBU

Yerine varamayan bir mektup

iki yaprak samanlı kağıda yazılmış

belki de bir rüzgara, uykunun sınırlarında

milyonlarca kadının Türk, Fransız, Rus, Alman,

kocalarına, oğullarına, kardeşlerine, babalarına

yazdıkları milyonlarca mektuplardan.

Gönderilemedi ama bu mektup

iki yaprak samanlı kağıda yazılan

tam otuz yıl bekledi

bir sandık köşesinde

arasında öteki kağıtların

şimdi yer alıyor son sayfalarında

Nadejda imzalı bir kitabın:

                                                         22 Ekim 1938

(“Ossia, sevgilim, uzak dostum benim!

sözcükler uçup gidiyor sevgilim,

yazarken belki de hiç okuyamayacağın bu mektubu,

ama ben boşluğa postalayacağım gene de onu.

Hatırlıyor musun Ossia çocuk hayatımızı

nasıl da mutluyduk, sen ve ben!

Kavgalarımız, oyunlarımız ve aşkımızla!

Şimdi gökyüzüne bakmıyorum artık,

bir bulut görsem gösterecek kimim var?

Hatırlıyor musun Ossia, o kara ekmeği,

katıksız yediğimiz,

nasıl da güzeldi, bir mucize;

ve son kışımızı Voronej’de,

mutlu yoksulluğumuzu ve şiirimiz?

Hayat uzun Ossia, sevgilim!

Sonsuz uzun ve güç, engebeli,

tek başına ölmek,

yalnız ölmek.Her gece düşüme giriyorsun,

ne olduğunu soruyorum sana,

cevap vermiyorsun.

Son düşüm de şu:

Yiyecek alıyormuşum kirli bir dükkandan,

çevremde karanlık yüzler, yabancılar,

parayı verip yiyecekleri alıyorum

ama birden anlıyorum ki

dayanılmaz bir acıyla,

götürecek bir yerim yok bunları

çünkü sen yoksun

ve bilemiyorum artık nerede olduğunu.

Nerdesin Ossia?

Uyanınca,

“Ossia öldü,” dedim, Şura’ya,

bilemiyorum hayatta mısın hala

ama o günden sonra yitirdim izini

bilmem ki duyacak mısın beni?

Bir bilsen seni ne çok sevdiğimi,

yeteri kadar vaktim olmadı, biliyorum,

seni nasıl sevdiğimi söylemeye

sadece “sen” diyorum,

hep yanımdasın, bir gömlek gibi,

hep yabanıl ve katı olan benim yanımda

doğru dürüst ağlayamayan benim yanımda

şimdi bak, ağlıyorum, ağlıyorum, ağlıyorum…

Benim, Nadia, sen neredesin? Elveda!

Nadia.“)

Adejda Mandelstam

1943 yılında öldü Osip Mandelstam

Sürgünde, Sibirya’da

okuyamadan Nadia’nın mektubunu.

Çoktan silinmişti zaten

telefon defterinden

adı, adresi ve numarası

ve yeri yoktu hiçbir kitapta.

Seviyorsanız eğer geç kalmayın sakın,

aşkınızı söylemeye!…

Telgraf çekin, telefon edin, mektup yazın,

uçaklara, trenlere, tüm taşıtlara binin,

koşun, arayın, bulun, haber gönderin, birine anlatın,

duvara yazın, ağaçlara kazıyın,

yani deneyin bütün olanakları,

hiç olmazsa iki yaprak samanlı kağıda yazın,

Nadejda Mandelstam’ın yaptığı gibi

ama sakın geç kalmayın aşkınızı söylemeye!..

DİLKÜŞA / KADIN VE GİZ - Arzu EŞBAH

KADIN VE GİZ

“..geç kapanırmış güya derin yaralar

zira bizim de kabuklara düşmanlığımız aşikâr..”

daha sessizim şimdi van gogh’un kadınlarından 

ve daha da içli. 

ihtimâl o ki; okumayacağınız şiirlere yazıyorum hevesle sizi 

tanığı olmayacağınız bir aşkla sevdiğim gibi

isminizi fısıldıyorum sürekli geceye ve güllere 

sufle veriyor telve ateşe. ateş köze. köz küle. 

sanki kül ateşten azade bu minvalde

ey siz! 

siz ve o nihavent gözleriniz. güne düşen cemre her hecede. 

her nefeste doyumsuz giz.

ve elbet kusursuz müebbet yokluğunuz. sorgusuz 

üstelik bunu bir tek siz bilmiyorsunuz

adanabilirdim öykülerce adımlarınıza oysaki 

oysaki bütün kadınlarımla ezberleyebilirdim sizi

cümlenizin en sessiz harfi olmaya hazırdım 

yaslanırdım usulca dudaklarınıza adımla 

ya da bir mum karanlığınıza 

nasıl da razıydım vâkıf olmaya sırrınıza 

ışığa karşı durduğunuzda 

arkanızda kalmaya nasıl da arzulu

mânâ da olabilirdim mesela bu bahar aldanmaya 

ya da dönüp dönüp baktığınız o ayna 

hani şart değildi nazarınızda leyla olmak 

yazılsaydım yeterki alnınıza 

siz yeterki dokunsaydınız yaraya parmak uçlarınızda vefa

oysa çalmayacağınız kapıların gerisinde 

açmayacağınız kapıların önündeyim 

vâveylâ! en yakınınızda 

ve fakat en uzak sürgündeyim

Arzu EŞBAH

"Dilküşa"

MERHABA ÇOCUKLAR - Nazım Hikmet Ran

MERHABA ÇOCUKLAR

Nâzım, ne mutlu sana 

cân ü gönülden, 

ferah ve emin, 

«Merhaba,» diyebildin. 

Sene 940. 

Aylardan temmuz. 

Ayın ilk perşembesi günlerden. 

Saat : 9. 

Mektuplarınıza böyle mufassal tarih atın. 

Öyle bir dünyada yaşıyoruz 

ki en kalın kitaptan çok yazısı var : 

ayın, günün ve saatın. 

Merhaba, çocuklar. 

Bir geniş 

bir büyük «Merhaba» demek, 

sonra bitirmeden sözümü 

yüzünüze bakıp gülerek 

— kurnaz ve bahtiyar — 

kırpmak gözümü... 

Biz ne mükemmel dostlarız ki 

kelimesiz ve yazısız 

anlaşırız... 

Merhaba, çocuklar, 

merhaba cümleten... 

Nazım Hikmet Ran

VE SEVDİĞİM HER ŞEYİ YALNIZ SEVDİM - Edgar Allan Poe

VE SEVDİĞİM HER ŞEYİ YALNIZ SEVDİM

Başkaları gibi değildim çocukluktan beri,

Görmedim başkalarının gördüğü gibi-

Ortak bir pınardan almadım tutkularımı,

Aynı kaynaktan almadım kederimi.

Uyandıramadım yüreğimi sevince aynı seste

Ve sevdiğim her şeyi yalnız sevdim.

Sonra çocukluğumda kasırgalı

Bir yaşamın şafağında iyinin ve

Kötünün her türlü derinliğinden

Çekildi hala bağlayan gizem beni.

Selden ya da kaynaktan-

Kızıl uçurumundan dağın,

Güneşten, Ağustosun altın rengiyle

Çevremde dönen–

Gökteki şimşekten uçarak

Beni Geçerken-

Gök gürültüsünden, fırtınadan

Ve o buluttan

-Maviyken göğün kalan kısmı-

Gözümde bir şeytanın şekline giren.

Edgar Allan Poe

Mr. PARKINSON - Didem MADAK

Mr. PARKINSON

Her gün uzak ülke kırpıntıları dökülür

Güneşin ceplerinden.

Yoksul aile babası cebi gibi,

Biraz kasvetli ve susam kokulu.

Sanki gretagarbo artisti ölür gibi

Gün batana dek karabasanlar dolaştırır

Sokaklarda hırdavatçılar,

Gecenin her köşesinde sarhoşlar gündüzü kusarlar.

Güneş vergi iade zarflarında saklanır.

Ucuz elbise askılarında tiril tiril

Amortiden bir deniz sallanır.

Sabaha karşı nemli bir ıslık,

Bir köşede siftinip duran sokak kedilerinin

Tüylerini tarazlar.

Yampiri bir yağmuru seyreder

Dizilip rengârenk, pis kediler.

Boyozcular

Elleri yağlı, gözleri yağlı,

Gönülleri yağlı pis adamlar.

Güvenoyu alamamış martılar.

Kemeraltı çarşısına alışverişe çıkarlar.

Otuziki yerinden bıçaklanmış aşklar damlar gözlerinden.

Kulenin altında bekler her öğlen Mr.Parkinson.

Bu şehirde adamın biri

Her öğlen bir deprem bekler.

Didem MADAK

Bejan MATUR "aşk/olmayan"

GEÇMİŞİN YÜKÜ

İnsan hep başlangıca inanıyor

Annenin dokunuşu

Ve ilk soluk

Bir el saçlarda gezinirken

Şefkatli bir yürek

Öyle sanıyor dünyayı.

Rüzgâr esecek

Ve taşıyacak çocukluğu,

Senin bildiğin

Dokunduğun rüzgâr.

İnsan ilk olana inanıyor hep

Koşarak bulduğumuz kapılar

Kapanmadan daha

Bir ışığın aydınlattığı ev,

Geçmişin yükü

Omuzlarımıza çökmüş

Ve bırakmışsın beni çoktan.

Hiç tutmamış gibi

Bırakmışsın beni

Hiç tutmamış gibi.

 

Bejan MATUR

"aşk/olmayan"

AŞKI ÖLÜMLE KUŞATILMIŞ BİR ÜLKEDE... - Şükrü ERBAŞ

AŞKI ÖLÜMLE KUŞATILMIŞ BİR ÜLKEDE...

O adamları ay ışında bir kadın fısıltıyla öpseydi;

o adamlar önleri sardunyalı pencerelerden rüzgarlara baksaydı;

o adamların çatılarına her bahar leylekler yuva yapsaydı;

o adamlar söğütlerin dibinden akan sularla menevişli, uzaklara aksaydı;

o adamlara akşamlar birazcık gölge düşürseydi;

o adamların kirpikleri bir vakitler hiç nedensiz nemlenmiş olsaydı;

o adamlar yağmur altında yalın ayak yollarda koşsaydı;

o adamları uçurumun kıyısında birileri göğsüne gömseydi;

o adamlar bir gün olsun güneşi serçelerle karşılasaydı;

o adamların dilinde keder bir erguvan dinginliğine dönseydi…

Yaşlılar, bedenlerinde bir ince sızı, parklarda öpüşen çocuklarla

gönenirdi. Kimse kendi rengini başkasının burcuna

çekmeye çalışmazdı. Evler evlerin üstüne bir değirmen taşı

gibi kurulmazdı. Herkes durduğu yeri biricik doruk, dünyanın

tek gerçeği sanmazdı. Pencereler yıldızlarla ürpere ürpere

sevişirdi. Aşkı ölümle kuşatılmış bir ülkede mutluluk, mutluluk

sayılmazdı. Özgürlük insanın aldığı soluktan belli olurdu.

Kimsenin eli kimseye ölüm için uzanmazdı. Doğanın büyüsüyle

yüreğin gizi akla iyilikler katardı. Bir hüznü söylerken

bile söz, insana güven ve incelik verir, bir gökyüzü genişliği

ile dünyaya barış getirirdi.

Şimdi mi? İnsanların gözleri uzun bir uçurumu ezber etmeye çalışan bir çift korku çiçeği, bir imdat çığlığı; sevincine bakarken bile ışığını ağır bir kuşku, boğuk bir önlem duygusundan alıyor. Herkes eliyle göğüs kafesine yerleştirdiği kocaman bir kayanın altında kirpikleriyle kuş resimleri çiziyor gökyüzüne. Zorun, paranın ve yalanın Tanrıları, aşk, iyilik, eşitlik, onur, özgürlük gibi tüm insani değerleri bir ihanet saplantısı, bir bölünme paranoyası ile ufkun dışına itiyor. Bütün korkakların azılı azılı bir kahraman kesildiği şarkıları bozulmuş bir ülkede ölüm, sorunların tek çözümü, hakların ve halkların ilk ve son ödülü oluyor. Özgürlük, bir uygunlukla iğdiş edilmemişse ancak hapishanelerde soluk alıyor. Yatağını cehalet, ihtiras ve çirkinliğin serdiği odalar ve olanaklar içinde, yeteneksizlik parayla yatıp kötülükle kalkıyor. Yoksulluk insanları evlere kapattıkça dünyadan ışığı kesilenler, soğuk bir karanlıkla Tanrıyı çoğaltıyor. Namusu cinsel organlara indirgeyen adamların mutsuz kadınları, bedenlerini soğuk yataklara çarpa çarpa tiksintiyi ve şiddeti doğuruyor. Şarkılar durmadan ayrılık ve ölümü söylüyor. Sesine dağları almış çocuklar, incecik boyunlarında binlerce yılın örseli yükü, gözlerinin ve parmaklarının buğulu pınarıyla yangın yerlerine, taş duvarlara su taşıyor.

Ve kendilerinden başka kimseyi sevmeyen, sevgisizliğin doğurduğu o adamlar, konumlarını ve kişiliklerini oluşturan korku, kabalık ve kurnazlığın o kırıcı nefti uzaklığından, yalnızca görmek istediklerini görüp duymak istediklerini duyarak, hakim olmanın şehveti ve olanaklarıyla ülkeyi tek bir renge indirmeye devam ediyorlar… Halk mı? Tanrı, devlet ve yokluğun üç ağızlı bıçağında, bilenmek mi dilinmek mi belli olmayan bir çırpınış içinde, dalıp dalıp gittiği boşluğa benziyor gittikçe…

Şükrü ERBAŞ